piątek, 27 marca 2020

DWÓR W STRYSZOWIE






Kilka kilometrów za Kalwarią Zabrzydowską linia kolejowa zbliża się do szosy. Zaraz za stacją Barwałd Górny wąska droga prowadzi na południe pomiędzy zboczami Ostrej Góry i Żaru. Potem kręci pomiędzy obszarami źródliskowymi kilku potoków, a  przez Bolandówkę i Bugaj Stryszowski opada w dół. Przed Stryszowem po lewej stronie stoją jeszcze zabudowania dawnego folwarku, a po prawej stronie dwór.
*
Na pograniczu Pogórza Wielickiego i Beskidu Średniego, u stóp Góry Chełm na rzeczką Stryszówką zapewne już przed X wiekiem rozłożyła się osada. Rozwijała się powoli, otoczona pagórkami, na uboczu wielkich zdarzeń. Możliwe, że na początku XIII wieku przybył tutaj człowiek o imieniu Strzysz i prawami zasadźcy. Od niego nazwa "Srztischow" (XV w.) i "Strishow" (XVI w.). Wieś lokowano na nowym prawie. W roku 1327 istnieje parafia, a w roku 1373 drewniany kościół parafialny św. Mikołaja (lub św. Michała Archanioła). Właścicielami byli wtedy Słupscy herbu Szreniawa. Pod koniec XVI wieku Stanisław Słupski oddał swoją część w posagu córce Magdalenie, która została żoną Kaspra Suskiego. To ich syn Adam Suski po 1595 roku dokonał przebudowy dworu w Stryszowie. Grube mury w parterze i zachowane przybory wskazują na pierwotny charakter budowli. Była to najprawdopodobniej obronna murowana wieża mieszkalna. Do jej postawienia użyto ciosów z piaskowca.