sobota, 16 maja 2020

OLKUSZ - GRÓD NAD BABĄ



 Na początku szlaku spacerowego zarys dawnego muru obronnego. Wejścia pilnuje figura rycerza z mieczem i tarczą herbową Olkusza. Za kościołem zrekonstruowano fragment murów miejskich i basztę.
Najpierw był gród na zachód od dzisiejszego miasta. W 1184 roku w Starym Olkuszu istniało probostwo. W obecnej lokalizacji gród olkuski stanął nad rzeką Babą w połowie XIII wieku. Mury obronne wraz z 14 basztami oraz Bramą Krakowską, Bramą Sławkowską i Bramą Wolbromską zbudowano w wieku XIV. Istniały jeszcze furty: Parczewska, Farna i Żuradzka.
Większość kamieniczek wokół rynku pochodzi z XIX wieku i późniejszych lat. Oglądamy gotyckie fragmenty portalu kamienic pod numerami 15 i 16, "Batorówkę", przebudowany palac Wielopolskich. Pod kamienicą nr 24 zachowały się piwnice pałacu Tęczyńskich. Na środku relikt dawnego ratusza połączony z niewielką drewnianą platformą, która może pełnić funkcję sceny. W narożniku, za którym widać bryłę kościoła, dwa znaczniejsze budynki. Przed jednym z nich stanęło zrekonstruowane w roku 2006 popiersie J.Piłsudskiego z 1936 roku zniszczone przez Niemców w czasie II wojny światowej.
Bazylika św. Andrzeja Apostoła powstała na przełomie XIII/XIV wieku. Wykorzystano cegłę i miejscowy czerwony piaskowiec. Ta pierwotna budowla to dzisiejsze prezbiterium. Kościół rozbudował Kazimierz Wielki. Potem stanęła kaplica św. Anny przy południowej ścianie (XV w.), kruchta i kaplica loretańska (XVII w.). Z olkuskiego ołowiu wykonano chrzcielnicę (XVI w.), a ze srebra półtorametrowy krzyż gwarków (XVII w.). W podziemnych kryptach spoczywa fundator kościoła, bogaty olkuski mieszczanin Stanisław Amenda.
Zamożność Olkusza potwierdziło sprowadzenie zakonu augustianów i budowa klasztoru, który nie przetrwał do naszych dni oraz wybór miasta w 1356 roku do Sądu Sześciu Miast. 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz